GIỚI THIỆU CHUNG

I. Vị trí địa lý, diện tích, dân số

1. Sự hình thành

Xã Thượng Phúc được hình thành trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của các xã: Tân Minh, Nguyễn Trãi, Quất Động, Nghiêm Xuyên, Dũng Tiến (huyện Thường Tín). Lý do lấy tên xã mới là Thượng Phúc: Thường Tín nguyên là tên của một phủ thuộc Trấn Sơn Nam từ thời Lê đến thời nhà Nguyễn. Thời đó Phủ Thường Tín thuộc tỉnh Hà Nội, sau thuộc tỉnh Hà Đông. Phủ Thường Tín bấy giờ bao gồm các huyện: Thanh Trì, Thượng Phúc (là Thường Tín ngày nay), Phú Xuyên. Như vậy, Thượng Phúc là tên gọi cũ của Thường Tín ngày nay nên đã khơi dậy niềm tự hào về quá khứ, thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa lịch sử và tương lai, giữa ý chí của chính quyền và nguyện vọng của nhân dân nơi đây.

2. Vị trí địa lý: 

Xã Thượng Phúc giáp các xã: Chương Dương, Phú Xuyên, Thường Tín, Dân Hoà, Phượng Dực, Hồng Vân của thành phố Hà Nội.

3. Diện tích, dân số: 

Xã Thượng Phúc có diện tích tự nhiên là 28,91 km²; quy mô dân số là 45.464 người.

II. Đặc điểm kinh tế, xã hội

Xã Thượng Phúc nằm ở cửa ngõ phía Nam Thủ đô Hà Nội, cách trung tâm Thành phố khoảng 25km. Với vị trí địa lý thuận lợi, có quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua, xã có điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh các ngành dịch vụ, thương mại, du lịch và logistics. Với hệ thống giao thông kết nối hiệu quả với khu vực phía Nam Thành phố, xã có nhiều điều kiện thuận lợi về giao thương hàng hóa, giảm tải hạ tầng đô thị và mở rộng không gian phát triển kinh tế - xã hội.

Thượng Phúc còn là nơi giao thoa các giá trị kinh tế, văn hóa và lịch sử đặc trưng của Thủ đô. Với định hướng trong quy hoạch, xã là đơn vị hành chính quan trọng góp phần vào sự phát triển bền vững và toàn diện của Thành phố trong giai đoạn tới.

1. Đặc điểm kinh tế

Xã Thượng Phúc có hoạt động sản xuất nông nghiệp được tổ chức bài bản, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông sản góp phần tăng năng suất và giảm thất thoát sản phẩm. Theo chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, trên địa bàn đã hình thành các vùng sản xuất chuyên canh như sản xuất lúa tại Nghiêm Xuyên, sản xuất rau an toàn tại Tân Minh,… Bên cạnh đó, hệ thống đường nội đồng, kênh mương đã được cứng hóa hỗ trợ vận chuyển, tưới tiêu.

Các làng nghề Thượng Phúc hình thành từ lâu đời, gắn bó với cộng đồng, có tính sáng tạo cao với các sản phẩm thủ công đa dạng, độc đáo như nghề thêu truyền thống - được xem là nơi khởi nguồn của nghề thêu trên toàn Việt Nam, làng Cổ Chất nổi tiếng với nghề thêu tay truyền thống đã được xây dựng thương hiệu. Đặc biệt, làng nghề thêu trang phục cung đình ở làng Đông Cứu được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia[1].

Thượng Phúc có cụm công nghiệp Quất Động và Cụm công nghiệp Quất Động 2. Cụm công nghiệp Quất Động được phát triển với mục tiêu thúc đẩy công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Cụm công nghiệp Quất Động 2 định hướng các ngành nghề như may mặc, da giày, chế biến dược thảo, nông sản, hàng tiêu dùng, sản xuất bao bì, dây cáp điện, thiết bị điện, công nghiệp công nghệ cao, tin học, bưu chính viễn thông.

2. Đặc điểm văn hoá - xã hội

Xã Thượng Phúc là một vùng đất giàu truyền thống văn hóa với những di tích tín ngưỡng đặc sắc. Lịch sử còn ghi chép lại, Thượng Phúc nổi tiếng với tín ngưỡng đa thần thờ Tứ Pháp, xưa kia khi khoa học chưa phát triển, con người hình dung tất cả các hiện tượng thiên nhiên đều là thần thánh nên mới có tín ngưỡng thờ Tứ Pháp gắn với những ngôi chùa, tiêu biểu như Chùa Đậu ở làng Gia Phúc (Nguyễn Trãi) thờ thần mưa.

Xã có những lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện sự gắn bó của cộng đồng như lễ hội chùa Đậu[2] (Nguyễn Trãi), lễ hội bơi chải ngày 2/9 thôn Cống Xuyên, lễ hội truyền thống gắn với đình - đền Quất Tỉnh…

Không chỉ là vùng đất danh hương, khoa bảng, xã Thượng Phúc còn nổi tiếng với hệ thống di tích lịch sử, không gian tín ngưỡng và các lễ hội văn hóa truyền thống đặc sắc. Nơi đây tiếp nhận và lưu giữ nhiều giá trị văn hóa dân gian tiêu biểu của vùng phía Nam Thăng Long - Hà Nội, với các lễ hội mang đậm bản sắc địa phương thường được tổ chức vào dịp đầu xuân hằng năm.

Nét nổi bật ở Thượng Phúc chính là tín ngưỡng thờ tổ nghề. Tín ngưỡng thờ tổ nghề đã trở thành nét văn hóa truyền thống đặc sắc, thể hiện sự biết ơn đến những vị sáng lập, mở mang ngành nghề cho nhân dân. Ở hầu hết các làng nghề của Thượng Phúc, trong những ngôi đình, đền, miếu đều đặt ban thờ tổ nghề bên cạnh ban thờ đức Thành hoàng làng như đình Cống Xuyên,…

Xã có những làng nghề truyền thống như thêu Quất Động, thêu Dũng Tiến, dệt, thợ nề Cống Xuyên và các nghề thủ công khác. Những làng nghề này là nơi lưu giữ và phát triển những kỹ năng thủ công truyền thống của địa phương.

Người dân Thượng Phúc nổi tiếng với sự hiếu khách, thân thiện, cần cù lao động và đặc biệt là truyền thống hiếu học. Thượng Phúc có nguồn nhân lực chất lượng cao, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và cả nước.

Các trường mầm non, THCS, THPT triển khai vận dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực và thực hiện việc đổi mới phương pháp dạy và học. Một số trường tiêu biểu trên địa bàn xã có thể kể đến như: Trường Mầm non Hòa Bình, Thắng Lợi; Trường Tiểu học Nguyễn Trãi, Trường THCS Dũng Tiến,…

Trên địa bàn xã hiện có hệ thống trạm y tế cơ sở đảm nhiệm chức năng chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám chữa bệnh thông thường và chăm sóc sức khỏe sinh sản định kỳ cho người dân. Bên cạnh đó, một số phòng khám đa khoa được đầu tư trang thiết bị y tế hiện đại, hoạt động với nhiều chuyên khoa, đáp ứng hiệu quả nhu cầu khám chữa bệnh chuyên sâu của người dân địa phương.